Wan Nedir, Modemlerdeki WAN Portu Ne İşe Fayda?

İnternetin yaygınlaşması ile birlikte pek çok yeni aygıt ve kavramla tanıştık. Mesela internet ilişkisi sağlayan bir modem artık konutların olmazsa olmazlarından. Her modemin gerisinde pek çok farklı ilişki noktası görürsünüz; LAN, WAN, USB üzere. WAN portu ise bunlar ortasından en dikkat çekenlerden biridir zira bu irtibat noktası sayesinde pek çok modem direkt olarak internete bağlanır.

Yani WAN aslında internet ilişkisi demektir lakin bazen mahallî ağın yetmediği durumlarda kimi şirketler tarafından özel WAN ağları kurulabilir. Tekrar de son kullanıcı için bu ilişki noktasının manası, internete bağlanmak demektir. WAN nedir, WAN portu ne işe fayda üzere soruları gelin biraz daha ayrıntılı inceleyelim ve hem WAN tiplerini görelim hem de karşılaştırma yapmak için LAN ağını tanıyalım.

WAN nedir?

Wide Area Network, kısaca WAN, Türkçesi ile Geniş Alan Ağı; pek çok farklı aygıtın birbirine bağlanmasını, bağlantı kurmasını sağlayan geniş bir ağdır. LAN olarak isimlendirilen mahallî ağlar, bu geniş alan ağında birbirleriyle bağlantıya geçerler. İnternet, bilinen en geniş WAN ağıdır.

Local Area Network, kısaca LAN, Türkçesi ile Mahallî Alan Ağı; her konutta ya da iş yerinde kurulan ağlara verilen isimdir. WAN ağında bu mahallî ağların toplanması sonucu internet, internet haline gelir. Birtakım büyük şirketlerin hatta ülkelerin kendilerine özel geniş alan ağları kurdukları biliniyor lakin son kullanıcı için WAN demek, internet demektir.

WAN portu (Wan girişi) nedir, ne işe fayda?

WAN portuna gelmeden evvel internete nasıl bağlandığımıza bir bakalım. İnternet servis sağlayıcınız tarafından genel ağa bağlanılması için muhakkak ilişki noktaları kurulur. Bu ana noktalardan her konuta özel kablolarla ile bu temas getirilir. Modem aracılığıyla bu ilişki internete dönüşür ve kablolu ya da kablosuz olarak kullanıcılar internete bağlanır.

Modemlerin gerisinde pek çok farklı ilişki noktası bulunur; WAN, LAN ve USB girişleri pek birçoklarında ortaktır. LAN girişleri üzerinden birebir lokal ağa bağlanan aygıtlar bağlantı kurar. WAN portu üzerinden ise internet ilişkisi ya da varsa öbür geniş alan ağına irtibat sağlanır. USB girişi ise pek çok farklı gayeyle kullanılabilir.

Artsa ya da azalsa bile genel olarak pek çok modemin gerisinde 1 WAN, 4 LAN irtibat noktası bulunur. Hatta bu cins temas noktaları router olarak isimlendirilen yönlendiricilerin bile üzerinde vardır. Modem üzerinden bağlanılan geniş alan ağı genel olarak tekken, bağlanılan lokal alan ağı birden çok olduğu için girişler bu formda düzenlenmektedir.

WLAN ile WAN ortasındaki fark nedir?

İnternet kontağı ile ilgili tabirlerin kısaltmaları birbirine epeyce misal olduğu için kullanıcılar tarafından sık sık karıştırılabiliyor. Bunlardan biri de WLAN. LAN mahallî alan ağı, WAN geniş alan ağı, WLAN ise Wireless Local Area Network, Türkçesi ile Kablosuz Lokal Alan Ağı demektir.

Wireless LAN teriminin kısaltması olan WLAN aslında Wi-Fi kablosuz ağı ile birden fazla aygıtın birebir lokal ağ üzerinden internete bağlandığı ağı söz ediyor. Yani kısaltmalar benzese de WAN ile WLAN ortasında çok da benzerlik yoktur lakin sonuçta ikisi de bir ağı temsil ediyor.

Kullanılan WAN teknoloji tipleri:

• Paket değiştirme
• TCP/IP protokolü
• Router
• Overlay network
• SONET/SDH (PoS)
• Çok Protokollü Etiket Anahtarlama
• ATM
• Frame Relay

Paket değiştirme

Lisanımıza paket değiştirme olarak çevirebileceğimiz packet switching teknolojisinde gönderilen bildiri üç modüle bölünür, her biri en uygun olan yoldan amaca ilerler ve gayeye ulaştıklarından tekrar birleştirilirler. Bu bilgi iletim tekniğinin kullanılmasının emeli, paketin bütün halinde ziyan görmesini önlemektir. Gerekirse kesimler yine gönderilir.

TCP/IP protokolü

TCP/IP protokolü günümüz dünyasında en yaygın kullanılan protokol tipidir. TCP/IP iletim protokolü ya da internet protokolü olarak isimlendirilen bu sistem sayesinde aygıtlar birbirine ve internete bağlanır.

Router

Buradaki yazımızda ayrıntılı olarak anlattığımız üzere router yani yönlendirici, WAN geniş alan ağının oluşturulmasında sık sık kullanılır. Eşsiz IP adresleri sunan yönlendiriciler sayesinde WAN ağı bu adresleri kullanarak bağlantısı sağlar.

Overlay network

Yer paylaşımlı ağ olarak lisanımıza çevirebileceğimiz Overlay network, bir yazılımın öteki bir altyapı üzerinden sanal ağ oluşturduğu bir teknolojidir. Overlay network tekniğinin kullanılmasının hedefi, ağda bulunmayan uygulamaları ve güvenlik sistemlerini desteklemektir.

SONET/SDH (PoS)

SONET/SDH (PoS) paketi, WAN transferi için kullanılan temel protokollerden bir adedidir. Optik fiber, Senkronize Optik Ağ, Senkronize Dijital Hiyerarşi üzere irtibat protokollerini de kapsayan SONET/SDH (PoS) iki nokta ortasında kurulan kontağın nasıl olacağını tanımlar.

Çok Protokollü Etiket Anahtarlama

Multiprotocol Label Switching, kısaca MPLS, Türkçesi ile Çok Protokollü Etiket Anahtarlama; ağ yönlendirme sırasında kullanılan bir optimizasyon tekniğidir. Bu teknik sayesinden bilgiler uzun ağ adresleri üzerinden değil, kısa ağ etiketleri üzerinden hareket ederler.

ATM

ATM, Asynchronous Transfer Mode, Türkçesi ile Eşzamansız Transfer Modu; bugün pek kullanılmasa da erken periyot data ağlarında kullanılan en yaygın anahtarlama tekniğidir. Bugün ATM yerini IP tabanlı ethernet teknolojisi almış ve bilgileri değişken boyutlarda paketlemeye başlamıştır.

Frame Relay

Frame Relay, lokal alan ağları ya da geniş alan ağlarının uç noktaları ortasında bilgi transferi için kullanılan bir teknolojidir. Paket anahtarlama teknolojisi kullanan Frame Relay, dijital bağlantı kanallarının bilgi temas katmanlarını belirtir.

Her modemin ardında gördüğümüz WAN portu nedir, ne işe fayda; WAN nedir, tipleri nelerdir üzere merak edilen soruları yanıtladık ve alan ağları hakkında bilmeniz gereken kıymetli ayrıntılardan bahsettik.